การติดตั้งปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้า ต้องปูทั้งห้องหรือไม่? | ElectroMer®

การติดตั้งแผ่นยางฉนวนไฟฟ้า ต้องปูพื้นทั้งห้องหรือแค่หน้าตู้ไฟฟ้า? ไขข้อข้องใจฉบับวิศวกรรมโรงงาน

แผ่นยางฉนวนไฟฟ้า (Electrical Insulating Rubber Mat) คือปราการด่านสุดท้ายที่ช่วยชีวิตผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่เสี่ยงสูงอย่างห้อง MDB, Switchgear หรือพื้นที่ควบคุมไฟฟ้าแรงดันสูง แต่คำถามยอดฮิตที่ฝ่ายจัดซื้อ จป.วิชาชีพ และวิศวกรโรงงานถกเถียงกันบ่อยที่สุดคือ...

"จำเป็นต้องปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าทั้งห้องหรือไม่? หรือปูแค่หน้าตู้ไฟก็เพียงพอแล้ว?"

บทความนี้จะพาคุณไปหาคำตอบที่ชัดเจน อ้างอิงตามมาตรฐานความปลอดภัยระดับสากล IEC 61111 และแนวทางการใช้งานจริงในโรงงานอุตสาหกรรมครับ

1. มาตรฐานที่ถูกต้องที่สุด: "ปูเฉพาะหน้าตู้ไฟ MDB ก็เพียงพอ"
หากยึดตามหลักการประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) และมาตรฐานวิศวกรรม จุดที่มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุไฟดูดหรือไฟช็อตสูงสุด คือจุดที่มี Human Interaction หรือจุดที่มนุษย์ต้องเข้าไปสัมผัสและปฏิบัติงานกับอุปกรณ์ไฟฟ้าโดยตรง ได้แก่:

• บริเวณหน้าตู้ MDB และ Switchgear
• จุดที่ต้องเปิดหน้าตู้เพื่อทำ PM (Preventive Maintenance) หรือตรวจเช็กระบบ
• บริเวณที่มี Busbar หรือ Live Parts อยู่ด้านหน้า

ดังนั้น การปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้า "เฉพาะตำแหน่งที่ช่างต้องยืนปฏิบัติงาน" ถือว่าถูกต้องตามมาตรฐานวิศวกรรมและเพียงพอต่อความปลอดภัยพื้นฐานแล้วครับ

2. แล้ว "ด้านหลังตู้ไฟ" จำเป็นต้องปูไหม?
การตัดสินใจปูแผ่นยางฉนวนไฟ้าด้านหลังตู้ ขึ้นอยู่กับ Design ของห้องและตู้ไฟ เป็นหลัก โดยพิจารณาจาก 2 ปัจจัย:

     (1) พื้นที่ซ่อมบำรุง (Accessibility):

• ตู้ชิดผนัง: หากด้านหลังตู้ติดกำแพง ไม่มีช่องให้คนเดินเข้า > ไม่จำเป็นต้องปู
• มีช่องเดินหลังตู้: หากออกแบบให้มี Walkway ด้านหลัง > ควรปูเพิ่ม เพื่อความปลอดภัยขณะเข้าไปตรวจเช็ก

     (2) อุปกรณ์ภายใน (Component Placement):

• หากด้านหลังมีอุปกรณ์สำคัญที่ต้อง Service บ่อยๆ เช่น MCCB, Busbar Chamber หรือ Wiring Panel ควรปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าเพื่อป้องกัน ขณะปฏิบัติงานจุดนั้น
  

3. ปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้า "ทั้งห้อง" ทางเลือกสำหรับความปลอดภัยระดับสูงสุด (Premium Safety)
แม้กฎหมายไม่ได้บังคับให้ปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าทั้งห้อง แต่ในอุตสาหกรรมที่ต้องการมาตรฐานความปลอดภัยขั้นสูง (Zero Accident) เช่น Data Center, โรงงานปิโตรเคมี, โรงงานยา (Pharma), โรงไฟฟ้า หรือโรงงาน OEM ระดับโลก มักนิยมปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้า "เต็มพื้นที่ห้อง" ด้วยเหตุผล 4 ข้อ:

     (1) Total Safety: ยกระดับความปลอดภัยครอบคลุมทุกตารางนิ้ว ป้องกันความเสี่ยงกรณีไฟรั่วลงพื้นในจุดที่ไม่คาดคิด

     (2) Multi-User Support: รองรับการทำงานของทีมช่างหลายคนพร้อมกันในจุดต่างๆ

     (3) Accident Prevention: แผ่นยางฉนวนไฟฟ้าช่วยกันลื่น (Anti-slip) และลดแรงกระแทกหากเกิดการสะดุดล้ม

     (4) Professional Look: สร้างภาพลักษณ์ห้องไฟฟ้าที่ดูเป็นระเบียบ สะอาดตา และดูเป็นมืออาชีพ (Professional) ง่ายต่อการทำ 5ส.

สรุปตารางเปรียบเทียบ: เลือกแบบไหนเหมาะกับโรงงานคุณ?

4 ข้อควรรู้ก่อนติดตั้ง
เพื่อให้การลงทุนของคุณคุ้มค่าและปลอดภัยที่สุด อย่าลืมเช็กสิ่งเหล่านี้:

(1) Match Class & Voltage: เลือก Class ของแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าให้สูงกว่าแรงดันไฟฟ้าที่ใช้งานจริงเสมอ

(2) Certificate is a Must: ต้องมีผลทดสอบ (Test Report) จากสถาบันที่เชื่อถือได้ และมีใบรับรองสินค้า

(3) Surface Preparation: พื้นที่ติดตั้งต้องเรียบ สะอาด ไม่มีเศษวัสดุมีคม และไม่มีคราบน้ำมัน

(4) Texture: เลือกผิวสัมผัส (ลายเหรียญ/ลายร่อง/ผิวเรียบ) ให้เหมาะกับลักษณะการใช้งานและการทำความสะอาด

   บทสรุป ต้องปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าทั้งห้องไหม?" คำตอบคือ "ไม่จำเป็น แต่ถ้าทำได้จะดีมาก"
หากงบประมาณจำกัด การปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าเฉพาะจุดเสี่ยง (หน้า-หลังตู้) ก็เพียงพอตามมาตรฐานแล้ว แต่หากต้องการยกระดับโรงงานสู่มาตรฐานสากลและความปลอดภัยสูงสุด การปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้าทั้งห้องคือการลงทุนที่คุ้มค่าในระยะยาวครับ

ต้องการผู้เชี่ยวชาญช่วยประเมินหน้างาน?
หากคุณยังไม่แน่ใจว่าจะต้องใช้จำนวนกี่เมตร หรือควรปูแผ่นยางฉนวนไฟฟ้ารูปแบบไหน ทีม Sales Engineer ElectroMer^® ยินดีให้คำปรึกษา ฟรี!

   ช่วยประเมินพื้นที่

   เลือกรุ่นและ Class ที่เหมาะสมและปลอดภัยที่สุด

   คำนวณพื้นที่และเสนอราคาภายใน 24 ชั่วโมง

ติดต่อเราได้ทันทีที่:

   LINE: @ptirubber

   Email: info@ptigroups.com

   ElectroMer^® — Electrical Safety You Can Trust I By Polytech Industry Company Limited